Μετά τις συναντήσεις μας στην Ιταλία και Γερμανία, ήρθε η σειρά της Ελλάδας να φιλοξενήσει τις εργασίες του προγράμματος ERASMUS με θέμα το προσφυγικό, στο οποίο μετέχει το σχολείο μας. Οι εταίροι μας έφτασαν την Κυριακή 10 Απριλίου. To βράδυ είχαμε ετοιμάσει ένα πάρτι καλωσορίσματος με πλούσιο μπουφέ ?για το οποίο πρέπει να ευχαριστήσουμε θερμά τις οικογένειες που ανέλαβαν την φιλοξενία και που έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Περάσαμε πολύ όμορφα, γνωριστήκαμε μεταξύ μας, χορέψαμε. Οι ξένοι φίλοι μας ενδιαφέρθηκαν για τους ελληνικούς χορούς και ιδιαίτερα για το συρτάκι. Για του λόγου το αληθές, να κοιτάξετε τις φωτογραφίες μας.
Την επόμενη μέρα, συναντηθήκαμε νωρίς το πρωί στο σχολείο. Ο διευθυντής, κύριος Μερκούρης τους καλωσόρισε επίσημα και κάναμε μια σύντομη περιήγηση στο σχολείο. Πρώτη εργασία της ημέρας να παρουσιάσουμε όλες οι χώρες άρθρα που δείχνουν πώς αντιλαμβάνονται οι πολιτικές δυνάμεις κάθε χώρας το προσφυγικό και πώς αντιδρούν οι λαοί απέναντι σ? αυτό το τεράστιο πρόβλημα. Ακούσαμε και είδαμε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία, που μας έκαναν να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη ευρύτερης ενημέρωσης των πολιτών των ευρωπαϊκών κρατών αλλά και να νιώσουμε πως παντού υπάρχουν κινήματα ευαισθητοποίησης και αλληλεγγύης που αντιτίθεται στις δυνάμεις του μίσους. Η ομάδα των Ελλήνων μαθητών που είχε αναλάβει να παρουσιάσει τα βιβλίο του Ηλία Βενέζη «Γαλήνη», έκανε μια πολύ ωραία παρουσίαση με δραματοποίηση και βίντεο, ενώ η ιταλική ομάδα παρουσίασε μια μελέτη για τις μεταναστευτικές ροές της εποχής μας.
Μετά το μεσημεριανό διάλειμμα υπό την καθοδήγηση μιας εξειδικευμένης ομάδας από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ οργανώθηκε ένα βιωματικό παιχνίδι, τα «Περάσματα», που μας έκανε να νιώσουμε τον τρόμο των ανθρώπων που βομβαρδίζονται, ψάχνουν την οικογένειά τους μέσα στα καταφύγια, βασανίζονται και κινδυνεύουν σε ένα ταξίδι μακρύ και δύσκολο, καταφεύγοντας σε έναν άγνωστο τόπο όπου πολλοί άνθρωποι τους συμπεριφέρονται άσχημα. Μετά από αυτήν την φοβερή εμπειρία, φύγαμε για μια μεγάλη βόλτα στον Πειραιά, όπου παιδιά και δάσκαλοι γνώρισαν τις πιο όμορφες γωνιές της πόλης μας.
Το πρωί της Τρίτης, οι ομάδες παρουσίασαν περιπτώσεις προσφύγων και μεταναστών σ την προσπάθειά τους να αποκατασταθούν επαγγελματικά στις χώρες υποδοχής και τις έρευνές τους για τις σχετικές νομικές προϋποθέσεις, Στη συνέχεια, φύγαμε για μια μεγάλη βόλτα στην Ακρόπολη και την Πλάκα. Είδαμε τον Παρθενώνα, παρακολουθήσαμε μια ωραία ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης και έπειτα τριγυρίσαμε για ώρες στα δρομάκια της Πλάκας.
Την Τετάρτη, είχαμε αρχικά ένα εργαστήριο με θέμα πώς οι μετανάστες και οι πρόσφυγες κρατούν επαφή με τις ρίζες τους και πώς ενσωματώνονται στην χώρα υποδοχής χωρίς όμως πλήρη αποκοπή από την πολιτιστική τους παράδοση.
Στη συνέχεια οργανώθηκαν τρία πολύωρα εργαστήρια. Το πρώτο αφορούσε την προσφυγιά του ?22, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μίλησε η κα Αραϊτζόγλου, παιδί προσφύγων για τις μνήμες της από τα δύσκολα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς, και ο κ. Νισκόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Σμυρναίων Νίκαιας. Το δεύτερο εργαστήριο αφορούσε το μεταναστευτικό κύμα της δεκαετίας του ΄60 προς τη Γερμανία, την Αυστραλία και την Αμερική. Μίλησε η κα Μακρή, παιδί μεταναστών, γεννημένη στην Αυστραλία η οποία μας μετέφερε τις εμπειρίες της. Το τρίτο εργαστήριο αφορούσε τους ξένους μετανάστες που ήρθαν να ζήσουν στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι ή παραπάνω χρόνια. Μίλησαν για τις εμπειρίες τους η κα Γκρούτζιεν από την Πολωνία, ψυχολόγος και εθελόντρια στο κίνημα για το προσφυγικό, ο κος Μουντασέρ Ικμπάλ από το Πακιστάν, εργάτης στην Ελλάδα, και ο παλιός μαθητής του σχολείου Ιμπντισαμ Αχμέτ, από το Πακιστάν, που τώρα είναι πια φοιτητής στα ναυτιλιακά του Πανεπιστημίου Πειραιά. Πήραμε πολλές πληροφορίες για τα δυσκολίες των ξένων συμπολιτών μας αλλά και χαρήκαμε γιατί, παρά τα προβλήματά τους, όλοι είπαν ότι αισθάνονται καλά στην Ελλάδα και έχουν ενταχθεί σχετικά καλά στην ελληνική κοινωνία. Μετά το απογευματινό διάλειμμα, κάναμε μια μακριά βόλτα στην Κοκκινιά με ξεναγό την Νικαιώτισσα, Κάτια Γαλοπούλου, καθηγήτρια αγγλικών, προσφυγικής καταγωγής, και είδαμε πολλά σημεία της Νίκαιας που συνδέονται με την πρώτη εγκατάσταση των προσφύγων στην περιοχή.
Την Πέμπτη κάναμε μια μεγάλη εκδρομή στο Λαύριο. Στο ξεκίνημά της όμως σφίχτηκε η καρδιά μας. Ήρθαμε αντιμέτωποι με την αλήθεια του προσφυγικού, καθώς επισκεφθήκαμε την Πύλη Ε1 στο λιμάνι του Πειραιά, όπου, εκείνες τις μέρες, οι πρόσφυγες πλησίαζαν τις 5 χιλιάδες. Ήταν φρικτό. Παιδιά που έπαιζαν μέσα στη βρωμιά του λιμανιού, οικογένειες που ζούσαν σε σκηνές? Κι όμως, παρά τις άθλιες συνθήκες, ένιωθαν καλά γιατί ήταν ασφαλείς και δεν τους απειλούσαν οι βόμβες του πολέμου. Μας περιτριγύρισαν δεκάδες παιδιά και παίξαμε μαζί τους. Συζητήσαμε με τους ακαταπόνητους εθελοντές και προσφέραμε λίγα τρόφιμα στην αποθήκη που έχει οργανωθεί για να καλύψει τις βασικές τους ανάγκες. Οι ξένοι μαθητές έκλαιγαν όταν ανεβήκαμε στο πούλμαν. Εμείς, αν και οι περισσότεροι είχαμε ξαναπάει, νιώσαμε πάλι μια γροθιά στο στομάχι. Οι ξένες αποστολές μας έλεγαν ότι στις χώρες τους δεν φτάνουν αυτές οι εικόνες του πόνου. Νομίζουμε, λοιπόν, ότι προσφέραμε κάτι στο μεγάλο πρόβλημα του προσφυγικού: τώρα τα παιδιά αυτά γυρνώντας στις πατρίδες τους ίσως καταφέρουν να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο γύρω τους για τους πρόσφυγες και τον πόλεμο που είναι η αιτία της προσφυγιάς τους.
Στο δρόμο για το Λαύριο σταματήσαμε στην παραλία της Αναβύσσου και ψάξαμε τα μέρη που περιγράφει ο Βενέζης στην «Γαλήνη» και κυρίως το μικρό όμορφο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Επισκεφτήκαμε τον αρχαιολογικό χώρο του Σουνίου και τέλος φτάσαμε στο Λαύριο. Είχαμε πολλά να πούμε για τους δούλους των μεταλλείων και την σύγχρονη δουλεία των εμπόρων που κερδίζουν πάνω στον ανθρώπινο πόνο μεταφέροντας με φουσκωτά απελπισμένους ανθρώπους πολλοί από τους οποίους πνίγονται πριν φτάσουν στον προορισμό τους. Περάσαμε επίσης για λίγο από το στρατόπεδο των Κούρδων προσφύγων και μετά είχαμε ελεύθερο χρόνο για φαγητό και βόλτα. Στην επιστροφή μας σταματήσαμε στο Μητροπολιτικό Ιατρείο Ελληνικού και ξεναγηθήκαμε στην δομή αλληλεγγύης, που έχει ξεκινήσει εδώ και έξι χρόνια τουλάχιστον. Μάθαμε για τους εθελοντές γιατρούς, για την τεράστια δουλειά που γίνεται με απόλυτη επαγγελματική ευσυνειδησία και αφοσίωση, ώστε άνθρωποι σε ανάγκη, Έλληνες και ξένοι, να βρίσκουν ανακούφιση και θεραπεία. Το Κέντρο δουλεύει εθελοντικά και με τις προσφορές σε είδος και μόνον από τους πολίτες.
Την Παρασκευή όλες οι ομάδες δουλειάς συγκεντρώθηκαν για να αποφασίσουν τον τρόπο που θα παρουσίαζαν τα αποτελέσματά τους. Οργανώθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας που έδειχνε την διασπορά μετά το 1922 και ανά ομάδα στην αίθουσα πολλαπλών εκδηλώσεων δείξαμε τι μάθαμε και την μέθοδο δουλειάς μας. Επειδή οι ξένες αποστολές ήθελαν να κάνουν ένα ταξιδάκι στην Αίγινα, ο χρόνος περιορίστηκε αρκετά. Το βράδυ είχαμε ένα πολύ ωραίο αποχαιρετιστήριο πάρτι με σουβλάκια, δυνατή μουσική και τρελό χορό μέχρι πολύ αργά το βράδυ.
Ο αποχαιρετισμός ήταν δύσκολος για όλους. Για τα παιδιά και τους δασκάλους. Είχαμε περάσει υπέροχα. Είχαμε γνωριστεί και είχαν αναπτυχθεί δεσμοί συμπάθειας και φιλίας και μας φαινόταν άσχημο που τέλειωνε τόσο γρήγορα. Μάθαμε πολλά, και για το προσφυγικό αλλά και ο ένας για τον άλλον. Και ήταν πολύ σημαντικά και τα δύο.
Γι΄ αυτό συνεχίζουμε με κέφι την προετοιμασία της επόμενης φάσης του προγράμματος, οι εργασίες του οποίου θα γίνουν στην Άβιλα της Ισπανίας.
Μια γεύση από όσα ζήσαμε σε αυτή την επίσκεψη μπορείτε να έχετε από το βιντεάκι που φτιάξαμε προσπαθώντας να την αποτυπώσουμε φωτογραφικά εδώ
Οι υπεύθυνες του προγράμματος
Ιωάννα Παλαιορούτη
Μάνια Χρίστη
Μαρώ Τριανταφύλλου